Маршрут Мсціслаў-2 >
Кропкі маршрута Мсціслаў-2
Гандлёвыя рады ў Мсціславе пабудаваныя ў пачатку ХХ ст. Мастацтвазнаўцы мяркуюць, што пры ўзвядзенні будынкаў, якія існуюць і цяпер, выкарыстоўваліся больш старыя пабудовы ці фундаменты гандлёвых радоў, якія былі ўзведзеныя пасля 1634 г., калі Мсціслаў атрымаў Магдэбургскае права.
Цераз дарогу ад езуіцкага кляштара можна ўбачыць адзін з найпрыгажэйшых будынкаў горада. Дом дваранскага сходу ў рысах эклектыкі з элементамі класіцызму ўзведзены з цэглы ў 1892 г. У доме таксама ў мінулым працавала гасцініца "Парыж". Будынку патрэбная рэстаўрацыя.
У гістарычным цэнтры Мсціслава красуецца двухпавярховы белакаменны будынак, які вядомы як заезны дом селяніна. Узведзены ён у рысах эклектыкі з элементамі класіцызму ў сярэдзіне ХІХ ст., магчыма, у 1859 г. Чатырохскатны дах і вуглы ўпрыгожаныя рустам і надаюць будынку строгасць і стрыманую ўбранасць.
Земская ўправа ўзведзена ў 1886 г. Гэты цагляны будынак выкананы ў стылі эклектыкі з рысамі неакласіцызму. Цокальнае паўпадвальнае памяшканне і балконы другога паверха выдзяляюць дом на фоне менш цікавых пабудоў радавой забудовы Мсціслава. Высокія аконныя праёмы другога паверха адмыслова ўпрыгожаныя.
Будынак казначэйства ў стылі эклектыкі з элементамі неакласіцызму пабудаваны ў 1902 г. Знаходзіцца гэты двухпавярховы Г-падобны будынак на рагу вул. Савецкай. Зрэзаны цэнтральны вугал зверху ўпрыгожаны невялікім атыкам з люнетам.
Зараз мы накіроўваемся на вуліцу Пралетарскую, 51. Тут з 1886 г. захаваўся да нашага часу будынак вайсковай управы. Пабудаваны ён з цэглы ў стылі эклектыкі, з прасторнай унутранай анфіладнай сістэмай памяшканняў. Пабудова мае два высокія паверхі, гарманічна ўзнятыя на магутным цокалі, памяшканні якога ў свой час мелі шматфункцыянальнае гаспадарчае прызначэнне. З цягам часу будынак былой вайсковай управы пацярпеў нязначныя змяненні, асабліва пры ўзвядзенні новага даху.
На сёняшняй вуліцы Савецкай, 10, адразу за былой Траецкай царквой, стаіць двухпавярховы будынак былога павятовага вучылішча. Пабудаваны ён у 1826 г. з цэглы ў класічным стылі. Будынак і па сённяшні дзень выкарыстоўваецца як навучальная ўстанова. Існуе вельмі мала пісьмовых звестак наконт таго, як з цягам часу змяняліся вонкавы выгляд вучылішча і яго ўнутраная планіроўка. Каля аднаго з уваходаў можна ўбачыць сучасны помнік настаўніку.
У 1908 г. пабудаваны вялізны Т-падобны будынак мужчынскай гімназіі ў вытанчаных рысах стылю эклектыкі. Ён знаходзіцца на вул. Першамайскай, у напрамку былога кляштара езуітаў і касцёла Св. М. Арханёла. Да асноўнага корпуса гімназіі далучаюцца вучэбныя памяшканні з аднабаковым размяшчэннем вучэбных класаў. Будынак гімназіі патрабуе тэрміновай рэстаўрацыі.
Магчыма, побач некалі знаходзілася і пажарная частка. Да нашых дзён захавалася толькі пажарная каланча, ці вежа. Прамавугольная пабудова мае пяць паверхаў з простымі прамавугольнымі аконнымі праёмамі. Хутчэй за ўсё, дах вежы раней быў круглым, і яго ўпрыгожваў вытанчаны флюгер з гербам горада ці датай пабудовы вежы.
Мсціслаў вядомы з 1136 г. З XIV ст. ён уваходзіў у склад ВКЛ. З 1359 г. - уладанні Лугвена, заснавальніка роду Мсціслаўцаў. У 1565 г. Мсціслаў стаў цэнтрам ваяводства. У 1634 г. горад атрымаў Магдэбургскае права. У радавой забудове горада прасочваюцца каноны гарадской забудовы, але яна таксама мае і адметныя рысы. Захаваліся будынкі XVIII-XIX стст. Цяпер гэта жылыя ці адміністрацыйныя будынкі.