Маршрут Ушачы >
Кропкі маршрута Ушачы
У вёсцы захаваўся праваслаўны храм Св. Параскевы Пятніцы, які дзейнічае і сёння. Пабудавана святыня з цэглы ў рэтраспектыўна-рускім стылі ў 1884 г. Ад сядзібы Грабніцкіх у старым парку захаваўся сядзібны дом, які яшчэ ў 1990-я гг. выкарыстоўваўся як адміністрацыйны будынак. Цяпер дом закансерваваны. Ад былой сядзібы да нашы дзён дайшлі руіны некалькіх гаспадарчых пабудоў.
Побач з вёскай, на беразе возера Янава, можна ўбачыць унікальны помнік гісторыі і культуры нашай краіны. Гэты каменны комплекс, магчыма, уяўляе сабой старажытную абсерваторыю. Яго яшчэ называюць "беларускім Стоўнхенджам". На другім беразе возера ўзвышаецца гара Валатоўка, якая ўваходзіць у гэты ўнікальны комплекс.
Ад старажытнай сядзібы, якая некалі квітнела на гэтых землях, захаваліся толькі каменныя і цагляныя пабудовы гаспадарчага двара. Калісьці іх было нашмат больш, але да нашых дзён дайшоў толькі вялізны свіран з прасторнай складской мансардай і складзеная з палявога каменю дабротная канюшня. Абедзве пабудовы і сёння выкарыстоўваюцца мясцовай гаспадаркай.
Касцёл Св. Антонія ў стылі барока пабудаваны з цэглы ў 1714 г. пры кляштары францысканцаў на сродкі полацкага стольніка Яна Пакошы. Трохнефавая базіліка з трансептам сёння знаходзіцца ў руінах, хаця да Першай сусветнай вайны яна была ў ідэальным стане, як і вялікі двухпавярховы жылы корпус кляштара. Службы ў храме вяліся нават перад Другой сусветнай вайной.
Ад гаспадарчага двара маёнтка сярэдзіны ХІХ ст. захаваліся разнастайныя дабротныя гаспадарчыя пабудовы, складзеныя з апрацаванага палявога каменю і цэглы. Да нядаўняга часу яны эксплуатаваліся, але сёння стаяць у занядбаным стане і паступова разбураюцца без належнага дагляду.
На мясцовых могілках у добрым стане захаваліся каменныя надмагіллі і невялікія насыпныя надмагільныя курганы. Тут жа можна ўбачыць мноства каменных крыжоў. На беразе невялікай, але даволі паўнаводнай ракі стаіць каменны вадзяны млын, які паступова пераўтвараюць у цікавы для турыстаў аб'ект з маленькім кафэ і ў будучыні з гасцінічнымі нумарамі.
Пабудаваны праваслаўны храм Св. Мікалая з цэглы ў рэтраспектыўна-рускім стылі ў 1886 г. Доўгі час храм знаходзіўся ў напаўразбураным стане. Некаторы час яго выкарыстоўвалі пад склад. Цяпер святыня аднаўляецца, у тым ліку на сродкі вернікаў з навакольных вёсак. Храм стаіць на пакатым узвышшы і дамінуе над навакольным ландшафтам.
Мясцовы храм таксама стаіць на невялікім пакатым узвышшы побач з вёскай. Пабудавана святыня ў пачатку ХІХ ст. Адзін са старажылаў сцвярджаў, што будоўля храма пачалася да 1831 г., а пасля 1864 г. працягнулася. Адклалася ў памяці і назва храма – Грамнічны. Храму патрэбная тэрміновая кансервацыя.
У пісьмовых крыніцах Ушачы згадваюцца з пачатку XVI ст. у складзе Полацкага ваяводства ВКЛ. У 1758 г. Ушачы атрымалі Магдэбургскае права і ўласны герб. Захавалася радавая забудова горада (ХІХ ст.). На вул. Школьнай, 6 стаіць домік Р. Барадуліна. Паравы млын, пабудаваны ў 1884 г., ляжыць у руінах. У 1908 г. з цэглы пабудаваны каталіцкі храм Св. Лаўрэнція ў стылі неаготыкі. У 1930-я гг. ён быў закрыты савецкімі ўладамі. Пасля Другой сусветнай вайны храм згубіў дзве вялікія вежы-званіцы з боку галоўнага фасада. У 2001 г. касцёл вярнулі вернікам.
Фотагалерэя