Маршрут Гродна-4 >
Кропкі маршрута Гродна-4
Дзве вежы ў стылі эклектыкі стаяць па вул. Свярдлова, 2. Адна з іх узведзена ў 1890 г., іншая на дваццаць гадоў пазней. Знаўцы архітэктуры горада сцвярджаюць, што менавіта паўднёвая вежа была пабудавана першай. Пры з'яўленні ў горадзе вадаправоднай сістэмы адразу ж паўстала неабходнасць у падобных аб'ектах. Дзіўна таксама тое, што вежы носяць жаночыя імёны – «Кася» і «Бася». Сёння тут знаходзяцца майстэрні гарадскіх мастакоў.
Прапануем цікаўнаму вандроўцу паглядзець некалькі гарадскіх дамоў, пабудаваных буйнымі гандлёвымі людзьмі горада. Першы дом, дом купца Крэйцара, размешчаны па вул. Сацыялістычная, 44. Пабудаваны ён у стылі класіцызму, магчыма, у 1902 г. Яшчэ адзін дом быў пабудаваны ў стылі мадэрн у 1912 г. для купецкага роду Касоўскіх. Ён знаходзіцца на вул. Кірава, 32.
У горадзе захавалася некалькі даволі салідных дамоў вядомых нават за межамі Гродна лекараў. На вул. Студэнцкая ўзвышаецца двухпавярховы асабняк лекара Алшыбаева ў стылі мадэрн, а па вул. Леніна, 20 можна ўбачыць кутні дом лекара Тальгейма ў тым жа стылі. Пабудаваны дом у 1911 г. і мае характэрны запамінальны цэнтральны аб'ём у выглядзе вежы з высокім канічным дахам.
Варта ўважліва прыгледзецца да асаблівасцяў канструкцыі гэтага дома. Яго фасадная сцяна з вытанчаным фігурным франтонам, якая выходзіць на зусім побач размешчаную вуліцу, узведзена з цэглы, усе тры астатнія сцяны маюць драўляную аснову. Дом размешчаны па вул. Ажэшка, 37. У ім сёння прадстаўляе свае экспанаты музей гарадскога прадмесця Гарадніцы.
Магчыма, перад намі адзіная архітэктурная пабудова падобнага тыпу ў горадзе Гродна. Гэта капліца-пахавальня А. Русау, які быў ваенным і, хутчэй за ўсё, лютаранінам. Пабудавана капліца на краі вайсковых могілак на вул. Белуша са светлай вохрыстай цэглы ў рэтраспектыўна-гатычным стылі ў самым канцы XIX ст. Ці захавалася ўнутранае ўбранне капліцы ў нязменным выглядзе, невядома.
Па вул. Дзяржынскага, 1А знаходзіцца адна з маіх любімых пабудоў горада. Падобныя невялікія будынкі з'яўляюцца вытанчанымі жамчужынамі, каштоўнымі ўкрапінамі ў агульнай скарбніцы архітэктурных славутасцяў. Пабудаваны гэты цагляны лямус у стылі барока ў канцы XVIII ст. У 1939 г. нязначна перабудаваны пад жыллё.
У гэтым доме па адрасе вул. Багдановіча, 1 з 1892 г. на працягу чатырох гадоў жыла сям'я знакамітага беларускага паэта, пісьменніка, перакладчыка М. А. Багдановіча. Драўляны дом пабудаваны ў самым канцы 90-х гг. XIX ст. У 1965 г. на доме ўстаноўлена мемарыяльная дошка. З 1990 г. загадчыцай музея стала паэтка і мастацтвазнаўца Данута Бічэль. У фондах музея шырока прадстаўлены дакументы аб біяграфіі і літаратурнай творчасці М. Багдановіча.
Адрас музея – вул. Ажэшка, 17. Сучасны дом з'яўляецца вельмі блізкай копіяй дома сусветна вядомай пісьменніцы, у якім яна жыла і плённа працавала да сваёй смерці ў 1910 г. Арыгінальны дом Э. Ажэшка перажыў Другую сусветную вайну, у ім у 1960-я гг. туліўся саюз пісьменнікаў вобласці. У 1976 г. стары будынак знеслі, замяніўшы новай пабудовай, якая ў пачатку XXI ст. перажыла рэканструкцыю.
У 1913 г. на рагу сучасных вуліц Леніна і Карбышава па праекце архітэктара Астравушава пабудаваны будынак пазямельна-сялянскага банка ў вытанчаным стылі мадэрн. Т-падобны будынак мае два высокія паверхі. Пабудова мела і паспяхова задзейнічаны цокальны паверх, дзе некалі размяшчаліся службовыя памяшканні і архіў. Другі паверх выкарыстоўваўся пад жыллё служачых і адміністрацыі.
Тэатр Тызенгаўза знаходзіцца на вул. Дзяржынскага, 1. Пабудаваны будынак у 70-я гг. XVIII ст. Гэта быў першы гарадскі тэатр, свой першы спектакль ён даў у 1769 г. Праз крытую галерэю з тэатра можна было патрапіць прама ў палац Тызенгаўза. У канцы 1930-х гг. тут працаваў тэатр імя Э. Ажэшка. Пасля Другой сусветнай вайны будынак належаў трупе драматычнага тэатра. Пасля чарговай рэканструкцыі з 1984 г. i па гэты дзень тут дае прадстаўленні тэатр лялек.