Маршрут Рось >
Кропкі маршрута Рось
У 1965 г. у старой вясковай хаце заснаваны этнаграфічны музей. Праваслаўны храм Нараджэння Найсвяцейшай Багародзіцы пабудаваны, хутчэй за ўсё, на месцы старажытнай драўлянай святыні ў 1852 г. Да якой канфесіі ён належаў першапачаткова, невядома. У 1877 г. храм быў перабудаваны, над галоўным фасадам надбудавалі новую званіцу і дзве бытавыя прыбудовы.
Узводзілася праваслаўная святыня, асвечаная ў гонар Св. Мікалая Цудатворца, з цэглы ў рэтраспектыўна-рускім стылі ў 70-я гг. XIX ст. Вядома, што раней на гэтым месцы стаяў драўляны ўніяцкі храм, пабудаваны прыкладна за паўтара стагоддзі да гэтага. Невядома, што з ім адбылося потым. Пры савецкай уладзе царква стаяла ў запусценні і толькі ў 1990 г. была адноўлена і адкрыта для вернікаў.
Паселішча згадваецца з 70-х гг. XVI ст. як уласнасць родаў Лапацецкіх, Ябланаўскіх. У сярэдзіне XIX ст. – уласнасць Звяровічаў. Пабудова ў стылі эклектыкі з каменю і цэглы, збудаваная ў 1856 г., па некаторых дадзеных, з'яўляецца сядзібным домам. Аднак, хутчэй за ўсё, гэта былая сінагога. На беразе ракі Нямейкі можна ўбачыць закінуты вадзяны млын XIX ст.
У гэтай вёсцы можна ўбачыць дыхтоўныя пабудовы былога шляхецкага маёнтка Патоцкіх сярэдзіны XIX ст. Захаваўся велізарны драўляны свіран у ідэальным стане, каменныя гаспадарчыя пабудовы, бровар і спіртасховішча, узведзеныя ў пачатку ХХ ст.
Калі збочыць з аўтадарогі Р44 у бок вёсак Навасёлкі або Карпаўцы і рухацца ў бок вёскі Калядзічы, можна здалёк разгледзець адпрацаваныя кар'еры, затопленыя вадой. Белыя стромыя берагі і вада незвычайнага бірузовага колеру дзівяць. Аднак вольнага доступу да кар'ераў няма.
Землі старадаўняга шляхецкага маёнтка, які з канца XVIII ст. належаў роду Грабоўскіх. Ад некалі багатай гаспадаркі сёння захавалася толькі невялікая каменная пабудова кузні і капліца-надмагілле гаспадароў маёнтка на могілках. На краі вёскі можна ўбачыць Крыжаўзвіжанскі праваслаўны храм, пабудаваны з цэглы ў 1871 г. і акружаны каменнай агароджай з брамай. На старажытных могілках у руінах драўляны Траецкі храм, які, магчыма, некалі быў уніяцкім.
Паселішча вядома з пачатку XIII ст. Уласнасць Іллінічаў, Хадкевічаў. З пачатку XVI ст. у складзе ВКЛ. Захаваўся велізарны вадзяны млын у пяць паверхаў, гаспадарчыя пабудовы сядзібы Патоцкіх, дом садоўніка, перабудаваны будынак сінагогі, радавая забудова. Будынак польскай школы (1933 г.), каталіцкая капліца Св. Стэфана на могілках (1903 г.). Праваслаўны Траецкі храм (1912 г.) і Траецкі касцёл, пабудаваны ў стылі класіцызму ў 1807 г.
Старадаўні маёнтак вядомы з 1567 г. як уласнасць шляхецкага роду Калантаяў. Затым – уласнасць родаў Ельскіх, Грабоўскіх. Прадстаўнік апошніх, Томаш Грабоўскі, заклаў тут палацавы комплекс у стылі позняга барока, ад якога да нашых дзён захаваліся толькі дзве афіцыны, другія паверхі якіх з часам былі значна перайначаны. Сядзіба, акружаная цудоўным пейзажным паркам з сажалкамі, развівалася з пачатку XIX ст. аж да Першай сусветнай вайны.
Фотагалерэя