Маршрут Заказель >
Кропкі маршрута Заказель
У 1872 г. тут узведзены цагляны Крыжаўзвіжанскі храм у рэтраспектыўна-рускім стылі. Храм пабудаваны па адным з тыпавых праектаў. Захавалася брама і каменная агароджа. Побач з вёскай некалі знаходзіўся маёнтак шляхецкага роду Орда. Тут у 1807 г. нарадзіўся кампазітар і мастак Напалеон Орда. Ад маёнтка захаваліся толькі арыгінальныя фундаменты дома. Драўляны сядзібны дом маёнтка аднаўляюць. У Варацэвічах дзейнічае музей Напалеона Орды.
Паселішча згадваецца з ХІІІ ст. З XVIII ст. – уласнасць роду Ажэшка. Пабудовы маёнтка ўзведзены пры Юзафе Ажэшка ў канцы XVIII ст. Захавалася бакавое крыло сядзібы з калонамі, цагляны двухпавярховы свіран і карпусы бровара (1906 г.). Асноўная славутасць – капліца-пахавальня Ажэшкаў, Бабрынскіх, Талочкаў. Пабудаваная яна з цэглы ў рэтраспектыўна-гатычным стылі ў 1849 г. Капліцу называюць “Каменнай кветкай Палесся”.
Нядаўна тут усталявалі мемарыяльны камень. Надпіс на ім абвяшчае, што тут жыла і працавала знакамітая пісьменніца і дзеяч нацыянальна-вызваленчага руху Эліза Ажэшка. Ад маёнтка Ажэшкаў захавалася невялікая гаспадарчая пабудова і частка парку.
Царква Раства Прасвятой Багародзіцы ў псеўдарускім стылі пабудавана з дрэва ў 1883 г. Царква ўпрыгожана трох’яруснай званіцай з вытанчанымі прапорцыямі. Стаіць святыня на месцы драўлянага храма, пабудаванага ў сярэдзіне XVIII ст. Драўляны іканастас з абразамі сярэдзіны XIX ст. надае інтэр'еру храма асаблівы настрой і ўрачыстасць.
У пісьмовых крыніцах паселішча згадваецца з 1580 г. Уласнасць роду Ажэшка, потым маёнткам валодалі Жукі. У цэнтры вёскі ўзвышаецца Спаса-Праабражэнская царква з дрэва ў стылі народнага дойлідства, пабудаваная на месцы старажытнага храма ў 1810 г. Насупраць храма захавалася фамільнае пахаванне Жукоў, былых уладароў маёнтка, удзельнікаў паўстання 1863-1864 гг.
Пакроўская царква пасля Другой сусветнай вайны і да 1990-х гг. выкарыстоўвалася ў гаспадарчых мэтах. Пабудавана святыня з дрэва ў рэтраспектыўна-рускім стылі ў 1862 г. Ёсць меркаванне, што ў 1865 г. храм перабудавалі са святыні, якая была пабудавана нашмат раней.
Гэты храм узведзены ў 1800 г. як уніяцкі. Пабудаваны храм у стылі народнага дойлідства з элементамі класіцызму. У 1833 г. храм пераасвяцілі ў праваслаўную царкву і часткова перабудавалі. У 1930-я гг. святыню перабудоўвалі яшчэ раз. Сёння гэта царква Св. А. Неўскага.
Царква Казанскай іконы Божай Маці пабудавана ў 1905 г. Аднак ёсць меркаванне, што ўзвялі царкву раней, а ў 1905 г. яе перабудоўвалі. Пабудавана святыня ў стылі народнага дойлідства з рысамі класіцызму.
Лепш за ўсе пад'ехаць да храма з боку вёскі Ляжыткавічы. У канцы вёскі, у прыдарожным зарасніку на ўскрайку лесу, можна ўбачыць цагляны каталіцкі храм. Пабудаваны касцёл у гонар Святога Духу ў стылі барока з цэглы ў 1750 г. Паводле легенды, у гэтым храме прымалі прысягу ўдзельнікі паўстання 1863–1864 гг.