Маршрут Падароск >
Кропкі маршрута Падароск
Паселішча вядома з канца XVI ст. у складзе ВКЛ. Уласнасць шляхецкіх родаў Вольтратаў, Грабоўскіх, Галібуртанаў. У XIX ст. за ўдзел уладальнікаў у паўстанні спярша 1830 г., а пасля 1863-1864 гг. царскія ўлады канфіскавалі землі, у тым ліку і маёнтак Верусіно, і перадалі іх прадстаўнікам рускіх родаў Булгарынаў і Шыраевых. З гаспадарчых пабудоў захавалася мноства свірнаў, стайняў, а таксама вялікі будынак бровара.
Тут з сярэдзіны XVIII ст. дзейнічаў манастыр францысканцаў. Акрамя жылых і гаспадарчых пабудоў манастыра ў 1792 г. з цэглы ўзведзены велічны храм Дзевы Марыі ў вытанчаных формах стылю барока. Пасля паўстання 1830 г. кляштар быў зачынены маскоўскімі ўладамі, а ў 1839 г. і касцёл перабудаваны пад праваслаўную царкву. На старажытных каталіцкіх могілках захавалася капліца-надмагілле ў выглядзе цыліндрычнай піраміды, збудаваная ў сярэдзіне XIX ст.
Па афіцыйных дадзеных, гэты храм, што самотна стаіць паблізу вёскі, узведзены ў першай палове XIX ст. Аднак можна меркаваць, што на самой справе ён быў пабудаваны значна раней, у 70-я гг. XVIII ст., першапачаткова быў каталіцкім і належаў аднаму з уладальнікаў тутэйшага маёнтка, а вось пасля 1864 г. перабудоўваўся. Да асноўнага аб'ёму храма быў дабудаваны невялікі бабінец з двух'яруснай званіцай, якая адрозніваецца арыгінальным порцікам з калонамі на другім паверсе. Сёння гэта праваслаўная царква, асвечаная ў гонар Св. Ганны.
Па адной з версій, каталіцкая капліца Св. Антонія Падуанскага ўзводзілася ў 1920-я гг., а канчаткова была дабудавана ў 1942 г. Па іншай версіі, менавіта ў 1942 г. яна і была пабудавана. У 1992 г. храм адноўлены і адкрыты для вернікаў. Мясцовыя жыхары сцвярджаюць, што ў капліцы захоўваецца абраз, напісаны нямецкім салдатам падчас Другой сусветнай вайны.
Сярод старажытнага парку стаіць незвычайна прыгожы сядзібны дом, які складаецца з дзвюх частак. Адна з іх, драўляная і атынкаваная, пабудаваная ўладальнікамі маёнтка Булгарынамі ў 1839 г. Другая – мураваная прыбудова з вежай у стылі мадэрн і готыкі – узведзена новымі ўладальнікамі Сегенямі ў 1905 г. Вакол дома захавалася некалькі гаспадарчых пабудоў з каменю і цэглы XIX ст. пабудовы.
Уласнасць шляхецкага роду Грабоўскіх з канца XVIII ст. Гаспадарчы двор былой сядзібы «Кабылякі» займае асаблівае месца сярод падобных гаспадарчых комплексаў Беларусі. У Мацвееўцах захавалася самая вялікая колькасць розных пабудоў, складзеных з палявога каменю і цэглы. На іх базе можна было б стварыць аграсядзібу ці этнаграфічны музей.
Уладальнікамі маёнтка з'яўляліся Грабоўскія. Пазней, у 1890 г., землі з нерухомасцю перайшлі ва ўласнасць Шыраевых. Тут таксама захавалася мноства дыхтоўных каменных пабудоў, складзеных з палявога каменю і цэглы яшчэ ў канцы XVIII ст.: свіран, дом для працоўных, стайня, валоўня. Многія з іх і сёння эксплуатуюцца як прыватнымі асобамі, так і мясцовай калгаснай гаспадаркай.
Прыкладна з сярэдзіны XVIII ст. гэтыя землі з сядзібай і невялікімі фальваркамі належалі знакамітаму шляхецкаму роду Чачотаў. З 1854 г. гэта ўласнасць роду Бохвіцаў, якія пачалі істотна перабудоўваць сядзібу. Захаваўся флігель, сядзібны дом у стылі позняга класіцызму, кузня, уязная брама з унікальнай сядзібнай агароджай. Вялікі парк з сажалкамі. Сядзіба прыватызаваная, у ёй ідуць аднаўленчыя і рэстаўрацыйныя працы.
Царква Св. Параскевы Пятніцы ў псеўдарускім стылі пабудавана па адным з тыпавых праектаў з цэглы ў 1872 г. Па наяўнасці каменных агароджаў можна меркаваць, што на гэтым месцы раней ужо стаяў храм, хутчэй за ўсё, уніяцкі.