Маршрут Шчучын >
Кропкі маршрута Шчучын
На беразе некалі бурнай ракі Тур’і ў сярэдзіне XIX ст. узведзены вадзяны млын з чырвонай цэглы. У дадзены момант ён закінуты і, верагодна, працягне разбурацца. У хуткім часе млын можа і зусім знікнуць.
Перад падарожнікам – стэла, збудаваная на месцы аднаго з пунктаў сусветна вядомай дугі Струвэ. Працягласць гэтага цуду інжынернай дзейнасці чалавека складае 2882 км. Работы праводзіліся на працягу 40 гадоў на тэрыторыі 10 краін Еўропы, у тым ліку і Беларусі, дзе на сёння зарэгістравана больш за 30 пунктаў дугі.
У закінутым стане захаваўся досыць вялікі комплекс гаспадарчых і вытворчых пабудоў ад шляхецкай сядзібы, закладзенай прыкладна ў пачатку XIX ст. У ліку гэтых пабудоў – велізарны бровар, спіртасховішча, свіран.
Храм пабудаваны ў рэтраспектыўна-рускім стылі пасля падаўлення паўстання 1863-1864 гг. Па словах старажылаў, да ўзвядзення гэтай праваслаўнай царквы тут стаяў іншы храм, драўляны, які згінуў у пажары ці быў знесены з-за драхласці. Ці дзейнічала царква ў савецкі час, невядома. У 1990 г. храм быў зноў адкрыты для вернікаў і, магчыма, адноўлены.
Яшчэ з сярэдзіны XVI ст. гэтае паселішча ўваходзіла ў склад Лідскага павета Віленскага ваяводства ВКЛ. Тут захавалася каталіцкая святыня, асвечаная ў імя святых Пятра і Паўла ў 1674 г. У 20-я гг. XIX ст. храм перабудоўваўся і здабыў рысы неаготыкі. У савецкі час касцёл ператварылі ў краму. Вернуты вернікам у 1990 г. Захавалася прыдарожная капліца (1854 г.), чыгуначная станцыя (1905 г.), гаспадарчыя пабудовы былой сядзібы (XIX ст.).
У гэтай вёсцы некалі стаяў драўляны ўніяцкі храм, збудаваны ў самым пачатку XVIII ст. Пазней на гэтым жа месцы ў 1912 г. узведзена царква Нараджэння Найсвяцейшай Багародзіцы з цэглы ў рэтраспектыўна-рускім стылі па адным з тыпавых праектаў таго часу. Агароджа і брама, складзеныя з палявога каменю, хутчэй за ўсё, захаваліся ад папярэдняй уніяцкай святыні.
Магчыма, гэта былы маёнтак роду Рыхлевічаў. У старажытным пейзажным парку, закладзеным тут яшчэ ў сярэдзіне XVIII ст., захаваўся старажытны аднапавярховы сядзібны дом. Сам жа парк займае тэрыторыю каля 10 га і ўяўляе сабой рэдкі помнік паркавага мастацтва, дзе захавалася каля 100 рэдкіх экзатычных дрэў і кустоў. Можна ўбачыць вялікую калекцыю бэзу. Ля ўвахода ў парк усталяваны мемарыяльны камень.
Праваслаўны храм, асвечаны ў гонар Св. Мікалая, пабудаваны з каменю і цэглы ў 1875 г. (па іншых дадзеных – у 1865 г.). Па мясцовай легендзе, раней на гэтым месцы стаяў невялікі драўляны храм. Каменная агароджа царквы, хутчэй за ўсё, узведзена нашмат раней, а ў сувязі з будаўніцтвам новага храма была змененая верхняя частка каменнай брамы.
З 1537 г. – мястэчка ў складзе ВКЛ. Уласнасць Радзівілаў, Друцкіх-Любецкіх, Сцыпіёнаў. У сучасным горадзе захаваўся адноўлены палац Друцкіх-Любецкіх (XVIII ст.). На каталіцкіх могілках руіны капліцы (1817 г.). У 1865 г. у псеўдарускім стылі пабудавана царква Св. Міхаіла Архангела. Касцёл Св. Тэрэзы ў стылі класіцызму пабудаваны ў 1828 г. Насупраць касцёла помнік А. Пашкевіч. Захаваліся службовыя і жылыя карпусы кляштара піяраў (сярэдзіна XIX ст.), велізарная каменная гаспадарчая пабудова і дом лясніцтва (1922 г.).