Маршрут Добруш >
Кропкі маршрута Добруш
У гэтых месцах знаходзіцца група археалагічных помнікаў: курганны магільнік радзімічаў і паселішчы, умоўна пазначаныя нумарамі 1, 2, 3. Паселішча 1 каля вёскі Бердыж адносіцца да эпохі верхняга палеаліту. Гэта адно з самых, а можа, і самае старажытнае паселішча чалавека на землях Беларусі (25-24-е тысячагоддзе да н.э.).
Заснавана паселішча ў 1685 г. Яно з’яўлялася ўладаннямі шляхецкага роду Халецкіх. У 1730-х гг. сюды збегла больш за сорак тысяч старавераў з маскоўскіх земляў. На цэнтральнай плошчы гарадка варта зайсці ў краязнаўчы музей, які размешчаны ў асабняку купца Грашкова. Цікавасць уяўляе радавая забудова. Драўляныя дамы багата ўпрыгожаныя разьбой у выглядзе ліштвы разнастайнай пластыкі і формаў.
Паселішча знаходзіцца ў зоне адчужэння. Каб трапіць сюды, неабходна замовіць пропуск. У вялізным парку захаваўся велічны сядзібны дом Герардаў. Пабудаваны ён у неарускім стылі з цэглы ў самым пачатку XIX ст. Месцамі захавалася агароджа сядзібы і руіны арачнага моста ў парку. Дом надзейна закансерваваны і зачынены ад вандалаў.
Вядомыя гэтыя месцы з 1560 г. як землі ВКЛ. У 1776 г., пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай, Кацярына II падарыла Добруш графу Румянцаву. У 1870 г. Паскевічы пабудавалі тут вялікую папяровую фабрыку, якая захавалася да нашых дзён. На вуліцы Чапаева, 3 знаходзіцца бальніца (1871 г.). А на вуліцы Паскевіча – сімпатычны будынак школы (1894), у якім цяпер дзейнічае музей.
На самым краі вёскі ў 1866 г. ўзведзена цагляная царква Св. Мікалая ў рэтраспектыўна-рускім стылі. Сёння святыня адноўленая. Уладкаваны і дагледжаны дворык храма.
Паселішча знаходзіцца ў зоне адчужэння, неабходна замовіць пропуск. Тут у старажытным парку можна ўбачыць руіны сядзібнага дома, збудаванага з цэглы ў стылі класіцызму ў пачатку XVIII ст. Дом калісьці належаў уладальнікам сядзібы «Рудня». Больш ад сядзібы нічога не захавалася.
Прыкладна з сярэдзіны XVIII ст. тут знаходзіўся маёнтак роду Дзерналовічаў. З часам асноўныя пабудовы маёнтка, у тым ліку і сядзібны дом, былі разбураныя. Захаваліся фрагменты старадаўняга пейзажнага парку і руіны асноўнага корпуса спіртзавода. Яшчэ нядаўна будынак выкарыстоўваўся ў гаспадарчых мэтах.
У 1869 г. у цэнтры вёскі з цэглы пабудавана царква Св. Мікалая ў рэтраспектыўна-рускім стылі. Пасля нядаўняй перабудовы купалоў храм быў зноў адкрыты для вернікаў. Па тым жа баку вуліцы можна ўбачыць цікавы аднапавярховы будынак царкоўна-прыходскай школы. Пры савецкай уладзе ў будынку знаходзіўся сельскі клуб, а пазней бібліятэка.
Вядомы Хальч з XIV ст. На высокім беразе Сожа раскінуліся землі маёнтка Войніч-Сянажэцкіх, што некалі тут квітнеў. Захаваўся толькі сядзібны дом уладальніка маёнтка, пабудаваны з цэглы ў стылі класіцызму ў 1822 г. Ад пейзажнага парку засталіся невялікія фрагменты. Дому неабходная тэрміновая рэканструкцыя ці хаця б кансервацыя.
Фотагалерэя