Маршрут Параф'янава >
Кропкі маршрута Параф'янава
Ад былой сядзібы Свентаржыцкіх на беразе невялікай сажалкі захаваўся вялікі корпус бровара, пабудаваны з цэглы ў 1883 г. Таксама захаваліся руіны старадаўняй каталіцкай капліцы, пабудаванай з дрэва ў канцы XVIII ст. Гасцінныя і працавітыя ўладальнікі маглі б уладкаваць тут новую гаспадарку.
Беларускі мастак і этнограф Язэп Драздовіч неаднаразова маляваў гару Варганіху. З часам яна страціла сваю першапачатковую вышыню, аднак тым не менш на роўнай мясцовасці яна робіць незабыўнае ўражанне. Хутчэй за ўсё, гэта адно з культавых месцаў паганскай веры нашых продкаў.
Касцёл Св. Яна Хрысціцеля пабудаваны ў стылі неабарока з цэглы і каменю ў 1870 г. Храм мае каменную агароджу, двух'ярусную званіцу і арачныя брамы. Трохнефавая базіліка не мае вежаў. Галоўны фасад храма ўвенчаны прастакутным шчытом з трохкутным франтонам. На хрысціянскіх могілках можна ўбачыць арачную браму і капліцу-надмагілле, выкананую з чырвонай цэглы (канец XIX ст.).
У вёсцы захаваўся невялікі драўляны свіран з утульнай тэрасай. Гэты аб'ект драўлянай архітэктуры Беларусі ацэняць знатакі стылю народнага дойлідства. Ён варты неадкладнай перавозкі ў беларускі музей архітэктуры і побыту ў Азярцы.
Ад былога маёнтка Слатвінскіх (XIX ст.) захаваўся відавы пагорак у парку, свіран, лядоўня, гаспадарчыя пабудовы. Некаторыя пабудовы знаходзяцца ў руінах. Захавалася вельмі рэдкае збудаванне – драўляная капліца-пахавальня, збудаваная ў стылі класіцызму ў сярэдзіне XIX ст. Дзякуючы мясцовым парафіянам-каталікам яна адноўлена.
Вядомае як сяло ВКЛ з 1407 г. З 1621 г. – мястэчка. У 1900 г. узведзена цагляная Пакроўская царква ў рэтраспектыўна-рускім стылі. Стаіць яна на месцы старажытнага ўніяцкага храма, вядомага з 1514 г. Да нашых дзён захаваўся будынак пошты і каменны млын 1920 г. Ля сучаснага касцёла можна ўбачыць каменны крыж са светлага граніту вельмі прыгожай формы. Непадалёк ад горада бярэ пачатак рака Бярэзіна.
Ад маёнтка Кіякоўскіх, які быў закладзены ў канцы XVIII ст., у добрым стане захавалася капліца-пахавальня ўладальнікаў маёнтка, пабудаваная ў стылі класіцызму з цэглы ў 1900 г. У руінах будынак лядоўні і летняй кухні. Захаваліся драўляны свіран для збожжа і якасна складзеныя з цэглы гаспабудовы. Тэрыторыя маёнтка і прылеглы да яе парк знаходзяцца ў запусценні.
Ля чыгункі выдатна захаваўся цагляны адміністрацыйны будынак (1904 г.). Трохпавярховы свіран з бетонных блокаў (1901 г.). У руінах старая лядоўня і драўляны будынак казармы каля чыгуначнага вакзала. Упрыгожанне пасёлка – касцёл Дзевы Марыі, пабудаваны з цэглы ў стылі неабарока ў 1933 г. З 1960 да 1999 гг. касцёл не дзейнічаў. Сёння святыня адрэстаўраваная і вернутая каталікам.
Драўляны касцёл Св. Дзевы Марыі Каралевы ў стылі канструктывізму пабудаваны ў 1939 г. Пасля вайны быў зачынены і выкарыстоўваўся як памяшканне пад майстэрні і школу. Ля касцёла стаіць прыдарожная капліца з каменю (XIX ст.). Спаса-Праабражэнская царква з дрэва ўзводзілася ў 1627 г. як уніяцкі храм. Пераасвячоная ў 1881 г. У 1884 г. да яе прыбудавана званіца. Гады бяруць сваё, і святыні тэрмінова патрабуецца капітальны рамонт.
У 1913 г. з цэглы ўзведзена вытанчаная царква Св. Георгія ў рэтраспектыўна-рускім стылі. На ўскрайку вёскі раскінуўся некалі квітнеючы маёнтак роду Дамейкаў, з якога паходзіць Ігнат Дамейка – нацыянальны герой Чылі. Пасярэдзіне парку – чатыры калоны ад сядзібнага дома, побач брама з вінтавой лесвіцай, агароджа, вартоўня, гаспадарчая па будова. У парку стаіць дуб-волат, якому больш за 500 гадоў.