Адампаль >
Кропкі Адампаль
Яшчэ адно ўладанне Храптовічаў. Магчыма, тут некалі знаходзіўся толькі вытворчы комплекс будынкаў. У цэнтры комплекса стаіць каменны дом аканома, у якім і сёння жывуць людзі. Непадалёк размясціліся вялізны бровар, пабудаваны з цэглы ў 1860 г., і некалькі дабротных каменных гаспадарчых пабудоў. На водшыбе стаіць вельмі цікавы будынак канюшні, складзены з цэглы і колатага палявога каменю.
Ад сядзібы Чачотаў у выдатным стане захаваўся сядзібны дом, пабудаваны з цэглы ў стылі класіцызму ў 1788 г. Дабротны будынак мог бы паслужыць яшчэ не адно дзесяцігоддзе. Сярод поля цудам захавалася выспа старажытнага парку, у глыбіні якога і стаіць гэтая каменная жамчужына нашай гісторыі. Нядаўна сядзібны дом займала сельская школа.
У 1508 г. маёнтак належаў Калантаям, пасля - Тумінскім, Радзівілам, Чачотам, Тукалам. Землі маёнтка размяшчаюцца ў маляўнічай мясцовасці, упрыгожанай невялікімі вадаёмамі, якія жывяцца ад мноства крыніц. Уражвае якасцю пабудовы двухпавярховы свіран з цэглы. Ён мог бы яшчэ доўгі час служыць людзям. Сярод сажалак можна ўбачыць руіны цаглянага флігеля.
Вельмі хацелася заспець яшчэ "жывым" чатырохпавярховы вадзяны млын, пабудаваны з дрэва ў 1884 г. Трэба спадзявацца, што яшчэ шмат падарожнікаў убачаць млын ў добрым здароўі. Былі, праўда, спробы яго распілаваць і расцягнуць на дровы, але мясцовыя жыхары спынілі варварскія намеры. Хацелася б, каб гэты драўляны цуд нашых таленавітых дойлідаў прастаяў не адзін год.
Немагчыма праехаць міма і не паглядзець будынак вадзянога млына, які так добра захаваўся з 1886 г. Падобныя пабудовы заўсёды прыцягвалі не толькі маляўнічымі прыроднымі месцамі: спалучэннем воднай гладзі азёр ці жвавых рачулак у атачэнні бароў ці шырокіх лугоў – але і багаццем усялякіх гісторый і легенд з народнага фальклору.
Паселішча вядомае з XV ст. З 1502 г. гэтыя землі ўваходзілі ў склад маёнткаў Храптовічаў, знакамітага магнацкага роду ВКЛ. Захаваўся сядзібны дом, пабудаваны з цэглы ў класічным стылі ў 1839 г. Вялізныя скляпеністыя сутарэнні дома даўно засыпаныя. У полі за домам – прыгожая сажалка, якую жывіць крыніца. Калісьці непадалёк працавалі цагляны і даховачны заводы. Ад пейзажнага парку засталося некалькі дрэў ля вадаёма.
У 1811 г. у цэнтры вёскі пабудавана незвычайная па канструкцыі прыдарожная капліца ў стылі класіцызму. У капліцы захавалася драўляная скульптура распяцця. Некалькі каменных прыступак вядуць да капліцы, якую нібыта хаваюць і абараняюць сабой стагадовыя дрэвы. Над каменнымі купаламі высіцца яшчэ адзін купал з вецця і лісця.
Узведзена гэта невялікая па аб’ёме капліца-пахавальня з цэглы ў стылі класіцызму ў 1882 г. Размясцілася яна побач з дарогай, на старых могілках, дзе яна цешыць вока стыльнасцю і вытанчанасцю прапорцый. Мясцовая легенда сцвярджае, што дынаміт, прывезены для знішчэння капліцы, аднойчы ноччу знік са склада пад аховай. Што сказаць, мужныя і храбрыя былі людзі, добрая памяць будзе жыць пра іх, хай нават і ў легендах.
На высокім пагорку, зусім побач з вёскай, захаваліся руіны капліцы-пахавальні ўладароў мясцовага маёнтка Чачотаў. Магчыма, яна стаіць на тэрыторыі старжытнага парку маёнтка Чачотаў, род якіх працвітаў тут ў пачатку ХІХ ст. Мяркуючы па элементах знешняга аблічча, якія захаваліся часткова, капліца магла пахваліцца багатым дэкорам і значнымі памерамі.
Фотагалерэя