Маршрут Гродна-5 >
Кропкі маршрута Гродна-5
Тэрыторыя могілак ляжыць у раёне вул. Белуша. Па сцвярджэнні гісторыкаў, гэта месца масавых пахаванняў з'яўляецца адным з найстарэйшых у Гродне. Землі пад ваенны акропаль былі адведзеныя ў 1888 г. Магчыма, могілкі былі закладзеныя на месцы яшчэ больш старых могілак. Большая частка тэрыторыі адведзена пад пахаванне загінулых салдат Першай сусветнай вайны, у тым ліку і салдат польскага войска. Могілкі часта наведваюць турысты з еўрапейскіх краін.
У свой час у адукацыйную сістэму горада ўваходзілі і яўрэйскія навучальныя ўстановы свецкага і рэлігійнага плану: рамесныя школы, гімназіі, тэхнікумы. Многія з навучальных устаноў былі бясплатныя для больш беднага габрэйскага насельніцтва горада. У асобных школах прадугледжвалася поўная адукацыя – ад пачатковых класаў да ВНУ. Адна са школ знаходзіцца на вул. Тэльмана, 10. Сёння ў ёй размяшчаецца дзяржаўная праваахоўная ўстанова.
Размешчана былая гасцініца па вул. Гараднічанскай, 20. У 1904 г. з цэглы пабудаваны гасцінічны комплекс у стылі мадэрн, у якім прадугледжаны і нумары для гасцей горада, і ёмісты рэстаран, і гаспадарчыя памяшканні. Па наяўных звестках, у нумарах гасцініцы ў пачатку XX ст. спыняліся будучы прэзідэнт ЗША Д. Эйзенхаўэр і кайзер Вільгельм II, што можа паслужыць добрай рэкламай, і, магчыма, пасля рэстаўрацыі гэтая пабудова будзе выконваць свае ранейшыя функцыі.
І гэтая пабудова ў 1780 г. узведзена па праекце знакамітага італьянскага архітэктара Д. Сака. Пабудаваны дом у стылі класіцызму з элементамі барока. Больш нізкі другі паверх мае больш багаты і разнастайны ляпны дэкор, чым першы высокі паверх. Калісьці тут працаваў віцэ-адміністратар каралеўскай эканоміі. Пасля рэвалюцыі 1917 г. у доме захоўваліся матэрыялы Гродзенскай губерніі. Вядуцца рэстаўрацыйныя работы.
Пабудаваны дом былой лясной адміністрацыі ў 1770 г. у так званым гістарычным месцы –комплекснай забудове Гарадніца, што часткова захавалася з часоў Тызенгаўза. Пабудаваны дом па праекце архітэктара І. Мёзера ў стылі позняга барока. У розны час у доме размяшчаліся розныя адміністрацыйныя ўстановы. Ён нават прыстасаваны пад жыллё. Сёння дому патрабуецца хаця б кансервацыя.
Гэты велічны будынак у стылі мадэрн ўзведзены ў 1896 г. У свой час ён належаў аднаму з найбагацейшых купцоў горада – Мураўёву. Хата адрознівалася багаццем вонкавага і ўнутранага дэкору. У вокнах нават стаялі мастацкія вітражы. Будынак ацалеў падчас двух сусветных войнаў. У савецкі час тут працавала бібліятэка. Пасля яе высялення дом быў кінуты на волю лёсу. Сёння ён так-сяк закансерваваны.
Дом Ромера ў стылі класіцызму з элементамі мадэрна і эклектыкі збудаваны ў 1856 г. Уласнасць С. Ромера – аднаго з актыўных удзельнікаў паўстання 1863-1864 гг. На адной са шматлікіх акварэльных работ знакамітага мастака Н. Орды можна ўбачыць гэты дом вачыма сучасніка. Пасля ссылкі гаспадара дома ў Сібір новыя ўладальнікі прыстасавалі дом пад гасцініцу і крамы.
Адна з падобных публічных устаноў размяшчалася па сённяшнім адрасе вул. Паўлоўскага, 11. У 1890 г. афіцыйна быў пабудаваны дом цярпімасці. Усе жанчыны лёгкіх паводзін былі пастаўленыя на ўлік і абавязаны былі праходзіць медыцынскае абследаванне. Афіцыйная забарона на публічныя дамы была накладзеная пасля Першай сусветнай вайны.
Гэтая цікавая пабудова з'явілася тут у 1776 г. Узведзена «крывая афіцына» па праекце архітэктара І. Мёзера ў стылі позняга барока. Будынак задумваўся як дапаможнае памяшканне для тэатра Тызенгаўза і жыллё для артыстаў тэатральнай трупы. Пазней будынак належаў купецкім родам горада, і тады была праведзена рэканструкцыя афіцыны, у выніку чаго з'явіўся трэці паверх. А назва «крывая афіцына» з'явілася таму, што будынак мае выгнутую форму.
Першая згадка пра паселішча – 1127 г. У 1398 г. вялікі князь Вітаўт пабудаваў велізарны каменны гатычны замак. Прыкладна праз стагоддзе горад атрымаў Магдэбурскае права. А ў 1576 г. тут размяшчалася рэзідэнцыя караля С. Баторыя. Вуліца Замкавая з'яўляецца найстарэйшай з вуліц горада. Падчас 13-й вайны з Масковіяй (1654-1667 гг.) Гродна быў разрабаваны і спалены рускімі войскамі. Асноўная частка старажытных будынкаў размешчаная на тэрыторыі Старога горада – Гарадніцы (пачынаючы з XVIII ст.).
Фотагалерэя