Маршрут Лагойск >
Кропкі маршрута Лагойск
На старадаўніх могілках можна ўбачыць два культавыя будынкі з дрэва ў стылі народнага дойлідства. Царква Св. Праабражэння Гасподняга ўзведзена ў 1943 г. Упрыгожаны храм трох’яруснай званіцай з вытанчанымі прапорцыямі. Побач з царквой – капліца вельмі цікавай канструкцыі. Пабудаваная яна ў пачатку XIX ст., як мяркуецца, у 1833 г.
Гэтая адносна невялікая вёска размешчана побач з вадасховішчам Вяча. Да прыходу савецкай улады яна насіла іншую назву, хутчэй за ўсё, на рэлігійную тэматыку. Ад старадаўняга маёнтка, які існаваў тут з пачатку XIX ст., захаваліся маляўнічыя руіны старажытнага вадзянога млына, пабудаванага з цэглы і палявога каменю.
Пабудавана цагляная царква Св. Іллі ў стылі барока у 1818 г. Стаіць яна недалёка ад вёскі на штучным пагорку. Храм мініяцюрны па аб’ёме і незвычайны па сваёй канструкцыі. Магчыма, першапачаткова гэта была каталіцкая капліца.
Згодна з паданнем, тут калісьці даўно стаяў уніяцкі храм. У 1865 г. узведзена праваслаўная драўляная царква ў стылі народнага дойлідства. Магчыма, яна стаіць на падмурку старога храма. Над бабінцам новага храма узвышалася трох’ярусная вежа-званіца. Сёння яе замяняе дзіўная па канструкцыі невялікая вежа ў выглядзе высокай піраміды.
Ад велізарнага палаца роду Тышкевічаў у стылі класіцызму, пабудаванага ў парку ў 1819 г., захаваліся толькі руіны. У зарасніках ля дарогі можна адшукаць арачны мост, складзены з бутавага каменю, і старадаўняе замчышча, акружанае равамі. У 1845 г. узведзена цагляная царква Св. Мікалая ў рэтраспектыўна-рускім стылі. Побач з храмам знаходзіцца драўляная капліца з купеллю з крыніцы, якая, па сцвярджэнні мясцовых жыхароў, некалі забіла прама з алтара храма.
Прыкладна з канца XIX ст. маёнтак належаў шляхецкім родам Тракеніцкіх, Арамовічаў. Пры апошніх з сярэдзіны XIX ст. тут на спадзістых узвышшах па берагах ракі Удры была пабудаваная багатая сядзіба. Сюды ў 1880 г. вярнуўся з катаргі Жыгімонт Чаховіч, адзін з бліжэйшых паплечнікаў Каліноўскага, актыўны ўдзельнік паўстання 1863-1864 гг. Тут з ім, яго бібліятэкай і архівамі знаёміўся будучы беларускі паэт Я. Купала. Ад маёнтка захаваліся руіны пабудоў, парк, сажалкі і велічная алея з лістоўніцы.
На сродкі мясцовай шляхты і графіні М. Тышкевіч у 1862 г. пабудаваны велічны гатычны каталіцкі храм Св. Мацвея. Пасля паўстання 1863-1864 гг. перабудаваны пад царкву. У 1978 г. культавая пабудова адрэстаўраваная і прыстасаваная пад Музей беларускай народнай творчасці.
Як валоданне Станіслававічаў вядома з 1567 г. Належала Саламярэцкім, Рэкутам, Сапегам. У 1775 г. новы ўладальнік Адам Хмара, апошні мінскі ваявода часоў Рэчы Паспалітай, пабудаваў па праекце К. Спампані новы сядзібны дом у стылі барока. У гэтым доме ён прымаў караля Аўгуста Панятоўскага. У добрым стане захаваліся два флігелі, сам дом у разбураным стане. Плануецца аднаўленне.
У XVI ст. гэта Гарадок Саламярэцкі. У 1804 г. – мястэчка. Уладальнік мясцовага маёнтка Адам Хмара ў 1791 г. пабудаваў з цэглы Траецкі касцёл у стылі барока. У 1866 г. касцёл быў перабудаваны пад царкву. У 1880 г. у гэтым храме вянчаліся бацькі Максіма Багдановіча. Сёння паволі разбураюцца старадаўнія каталіцкія могілкі вакол святыні, якая носіць назву царква Раства Багародзіцы.
На старадаўніх могілках можна ўбачыць усё, што захавалася ад некалі цудоўнай царквы Св. Мікалая, пабудаванай тут ў 1845 г. Збудаваны храм з цэглы і каменю ў стылі класіцызму з рысамі барока. Сёння захаваная частка сцены нагадвае фігуру чалавека, загорнутага ў доўгі плашч.