Маршрут Беніца >
Кропкі маршрута Беніца
Беніца – адно з найстаражытнейшых паселішчаў Мінскай вобласці. Ад сядзібы Швыкоўскіх захаваўся каменны свіран і жылы дом (1836 г.). У 1886 г. з часанага бутавога каменю пабудаваная Пакроўская царква ў стылі эклектыкі. У 1948 г. закрытая. У 1988 г. адноўленая. Упрыгожанне Беніцы – Троіцкі касцёл у стылі барока, узведзены ў 1701 г. У 1866 г. касцёл быў перабудаваны пад царкву, але ў 1919 г. вернуты каталікам. З 1948 па 1988 гг. касцёл быў закрыты. Цяпер храм спрабуюць аднавіць.
З сярэдзіны XV ст. у гэтым паселішчы будаваліся і драўляныя, і каменныя касцёлы. Апошні быў разабраны савецкімі ўладамі ў 1950-я гг. Праваслаўная святыня ўзведзеная з палявога каменю і цэглы ў рэтраспектыўна-рускім стылі па тыпавым праекце ў 1866 г., а закладаўся храм адразу пасля падаўлення паўстання 1863-1864 гг.
Адзін з рэдкіх прыкладаў, калі на месцы разбуранага па невядомых прычынах каменнага храма ўзведзены новы драўляны храм, хаця звычайна пры будоўлі святынь усё наадварот. Да якой канфесіі адносіўся папярэдні храм, пакуль невядома. Па адной з версій, гэта быў уніяцкі храм. Царква Рызапалажэння Прасвятой Багародзіцы ў стылі народнага дойлідства пабудаваная ў 1817 г.
Паселішча згадваецца з 1387 г. Належала Радзівілам, Галоўням. Калісьці тут было пяць ветраных млыноў. Радавая забудова захавалася з пачатку ХІХ ст. Цагляная Троіцкая царква ў рэтраспектыўна-рускім стылі пабудаваная ў 1869 г. У 1910 г. на хрысціянскіх могілках узведзеная вытанчаная капліца-пахавальня. Капліца ўражвае сваёй прыгажосцю і навізной, хаця ёй ужо больш за сто гадоў.
Сядзіба Свентаржыцкіх стваралася ў пачатку ХІХ ст. Захаваліся флігель, жылы дом, абеліск на магіле прадстаўніка роду (1912 г.) і цагляная капліца-пахавальня ўладароў сядзібы ў выглядзе піраміды, пабудаваная ў стылі мемарыяльнай архітэктуры ў 1838 г. Капліца мае два паверхі – у верхнім жалобнае памяшканне, у ніжнім – крыпты.
Згадваецца Маркава з 1415 г. З 1486 г. – мястэчка. На ўзвышшы ў цэнтры вёскі красуецца Троіцкая царква, пабудаваная з каменю і цэглы ў рэтраспектыўна-рускім стылі ў 1860 г. Побач з царквой можна ўбачыць цікавы будынак ці то званіцы, ці то вартоўні (ХІХ ст.). У скверы непадалёк ад храма знаходзіцца драўляная капліца ў стылі народнага дойлідства.
Каменная царква Раства Багародзіцы ўзведзеная ў 1865 г. Да 1990 г. не дзейнічала Ад былога касцёла і каталіцкіх могілак захаваліся руіны двух агароджаў з брамамі. Чыгуначная станцыя пабудаваная ў 1889 г. Руіны склепа-пахавальні Дзядзерка (1816 г.). Непадалёк ад вёскі знаходзіцца каменны крыж з выбітымі на ім надпісамі. Цалкам верагодна, што крыж быў перабіты з паганскага ідала ХІІ ст.
На адрэзку чыгунцы Маладзечна – Смаргонь, непадалёк ад вёскі Турэц-Баяры можна ўбачыць будынак чыгуначнай станцыі, які захаваўся толькі часткова. Гэтая вытанчаная і стыльная пабудова ўзведзеная з якаснай чырвонай цэглы ў 1905 г. Станцыя ўключаная у тэматычны маршрут “Чыгуначныя станцыі. Пачатак ХХ ст.”, у які ўваходзяць яшчэ дзевяць станцый.
Адна з маіх любімых тэм – млыны Беларусі, асабліва ветраныя млыны. Тут захаваўся адзін з нешматлікіх млыноў-казловак. Пабудаваны ён у 1901 г. Сёння млын занядбаны. Механізмы, якія захаваліся дастаткова добра, яшчэ маглі б паслужыць для работы млына ці заняць месца ў этнаграфічным музеі.
Маёнтак належаў памешчыку Любанскаму. З пачатку ХІХ ст. ім валодалі Сулістроўскія. Сядзіба – помнік эклектычнай архітэктуры. Да нашых дзён захаваліся афіцына (1900 г.), два ўнікальныя драўляныя свірны (1851 г.), драўляны і каменны жылыя дамы (1879 г.). Тэрыторыя сядзібы дагледжаная.
Фотагалерэя