Маршрут Княжыцы >
Кропкі маршрута Княжыцы
Тут знаходзіцца адзін з найбуйнейшых каменных крыжоў Беларусі. Згодна версіі гісторыкаў, крыж можна аднесці да XIV–XV стст. Хутчэй за ўсё, крыж нашмат старэйшы і мог быць перабіты з паганскага ідала, а гэта ўжо, магчыма, дахрысціянскія часы.
На невысокім пагорку сярод кустоў і дрэваў чакае гэты храм сваёй смерці пасля столькіх год пакут. Ці ўсё ж такі гэта можна назваць нашай міласэрнасцю да яго? Час пакажа. У храм людзі нясуць кветкі і конкі, успамінаюць тут сваё дзяцінства і юнацтва.
У 1820 г. тут пабудаваная Пакроўская царква ў стылі народнага дойлідства з дрэва. Масіўны купал не ўцяжарвае агульную канструкцыю будынка, а надае яму характар стабільнасці і надзейнасці. На сёння храму патрэбны капітальны рамонт.
Варта адвесці хаця б крыху часу, каб наведаць Святое возера. З дарогі М8 трэба павярнуць у бок вёскі Еўдакімавічы і даехаць да вёскі Дуброўка-2. Возера ляжыць па цячэнні ракі Арціслаўкі, якая ўпадае ў Днепр. Калі пашэнціць, мясцовыя жыхары распавядуць легенду пра гэты прыродны скарб.
Пасярэдзіне вёскі стаіць Пакроўская царква ў рэтраспектыўна-рускім стылі, пабудаваная з цэглы ў 1868 г. Дастаткова добра захаваўся ўнутраны і вонкавы дэкор храма. Васьмігранны барабан на вяршыні царквы абапіраецца на чатыры вялізныя слупы. Якасная кансервацыя падоўжыла б жыццё святыні яшчэ на доўгі час.
Гэтае мястэчка ВКЛ згадваецца ў пісьмовых крыніцах з 1501 г. Праз Княжыцы праходзіў Віленскі паштовы тракт. З дапамогай фінансавання ўладара мястэчка К. Паца ў 1670 г. тут пабудаваны кляштар дамініканцаў. Пры кляштары ў 1750 г. пачалася будоўля касцёла Св. Мікалая. Будаваўся храм 41 год. У 1832 г. кляштар быў закрыты, а ў 1863 г. закрылі і касцёл. У 1872 г. яго перабудавалі пад царкву. Столь храма дасягае 15 метраў у вышыню, у храме часткова захаваўся алтар. Гэта адзіны храм у Беларусі з аркбутанамі, якія утвараюць парадны дворык перад галоўным уваходам у святыню.
Назву храма мясцовыя жыхары ўжо не памятаюць. Цалкам магчыма, што гэта быў уніяцкі ці каталіцкі храм. Да Другой сусветнай вайны выкарыстоўваўся як склад для дусту. Падчас вайны частка памяшкання была адведзеная пад набажэнствы, а другая частка служыла шпіталем для нямецкіх салдат. Перад храмам была вялікая гандлёвая плошча, зараз на яе месцы могілкі. Пасля вайны сюды прыязджала немка, чый сваяк ляжаў у гэтым шпіталі і быў пахаваны побач з храмам.
Згадваецца паселішча яшчэ з XVI ст. Храм вылучаецца прыгожым і незвычайным дэкорам і больш нагадвае будынак правінцыяльнага чыгуначнага вакзала. Гэта царква Св. М. Архангела, узведзеная ў псеўдарускім стылі з цэглы з 1903 г. З 1920 г. выкарыстоўвалася як склад угнаенняў. Пасля Другой сусветнай вайны ў ёй быў арганізаваны клуб. Нядаўна храм вярнулі вернікам.
У энцыклапедычным даведніку “Праваслаўныя храмы Беларусі” гэтага храма ўжо няма. Ён яшчэ вызначаецца цагляным адценнем сярод вялізных стагадовых дубоў на прыгожым узгорку, магчыма, штучным. Пабудаваны гэты храм уладаром мясцовага маёнтка генералам Г. Чарняевым у 1833 г., чыя магіла знаходзіцца за храмам.
Фотагалерэя