Маршрут Гнезна >
Кропкі маршрута Гнезна
Згадваецца з 1252 г. як памежная крэпасць ВКЛ. Належаў Ягайлу, Вітаўту. У 1503 г. атрымаў Магдэбургскае права. Быў двойчы страшна разбураны ў час вайны 1654–1667 гг. Касцёл Св. Вацлава пабудаваны ў стылі класіцызму ў 1846 г. У горадзе захавалася капліца-пахавальня. Царква Св. Мікалая ў стылі позняга класіцызму ўзведзена ў 1874 г. Таксама вартая ўвагі радавая забудова горада (XVIII ст.) і сядзіба “Дом Баграціёна" (1948 г.).
У 1524 г. у цэнтры паселішча ўзведзены з цэглы гэты ўнікальны помнік архітэктуры ў стылі рэнесансу і готыкі. З 1555 па 1643 гг. – кальвінісцкі збор. У 1838 г. храм цалкам выгарэў знутры. У 1924 і 1932 гг. святыня рэстаўравалася. У 1989 г. храм быў адноўлены і перададзены каталікам. Выдатна захаваліся будынкі маёнтка Тарасевічаў: сядзібны дом, канюшня, флігель, брама, гаспадарчыя пабудовы. Тэрыторыя па-гаспадарску ўпарадкаваная.
Сёння гэтая культавая пабудова вядома як праваслаўная капліца Св. А. Неўскага. Лічыцца, што яна ўзведзеная ў сярэдзіне ХІХ ст. Аднак, гледзячы па знутранаму ўбранню капліцы ў неагатычным стылі, яна магла быць пабудаваная значна раней, і, хутчэй за ўсё, першапачаткова была каталіцкай, а перабудавалі і пераасвяцілі яе пасля 1864 г.
З XVI ст. вядомы як маёнтак Петухова. Уладанне Яновічаў, Дарагастойскіх, Сапег, Грабоўскіх. Касцёл Св. Пятра і Паўла ў стылі барока ўзведзены ў 1778 г. Царква Св. М. Архангела ў стылі барока пабудавана ў 1762 г. У 1863 г. перабудоўвалася. Магчыма, у свой час таксама была каталіцкім ці ўніяцкім храмам. Варта крыху затрымацца і пагуляць па гэтаму былому мястэчку, багатаму на гісторыю, якая ўжо якое стагоддзе жыве ў яго ціхіх вулачках.
У пісьмовых крыніцах згадваецца з 1202 г. Тут праходзілі з’езды шляхты Рэчы Паспалітай. У 1744 г. Мсцібава атрымала Магдэбургскае права. Касцёл Св. Іаана Хрысціцеля ў стылі неаготыкі будаваўся каля 20 гадоў на сродкі прыхаджан. Захавалася моцная каменная агароджа вакол храма і цікавы будынак брамы-званіцы. Побач з пасёлкам знаходзіцца старажытнае гарадзішча, якое выглядае як гняздо вялізнай казачнай птушкі.
Прыкладна з сярэдзіны XVIII ст. сядзіба з'яўлялася ўласнасцю роду Ельскіх. Вялікі сядзібны дом згарэў пасля Першай сусветнай вайны. Пад жыллё выкарыстоўвалася афіцына, якая захавалася да нашых дзён. Цераз дарогу, на беразе ракі Свянцянкі добра захаваўся вадзяны млын, які яшчэ нядаўна працаваў на электрычнасці. Некалькі гаспадарчых пабудоў сядзібы выкарыстоўваюцца і цяпер. Часткова захаваўся пейзажны парк і некалькі невялікіх вадаёмаў.
З сярэдзіны XVIII ст. Рупейкі былі ўласнасцю багатага роду Высоцкіх. Потым сядзібай валодалі Грабоўскія, Лешчыкі. Часткова захаваўся пейзажны парк і сажалка. У гэтай вёсцы застаўся таксама ўнікальны помнік нашай нацыянальнай спадчыны. Прыкладна ў цэнтры паселішча на абочыне вуліцы ўсталяваны каменны крыж, зроблены, магчыма, яшчэ ў XVII ст. Верагодна, што сам крыж з'явіўся значна раней, а надпісы на яго паверхні былі выбітыя ўжо пасля.
Вядомае паселішча з сярэдзіны XVIII ст. Валодалі ім шляхецкія рады Ельскіх, Храпавіцкіх. Апошнія ўладары маёнтка загінулі ў 1930-я – 1940-я гг. Да нашых дзён у добрым стане дайшоў жылы дом сярэдзіны ХІХ ст які, магчыма, быў домам аканома, а таксама некалькі гаспадарчых пабудоў і пейзажны парк, які захаваўся толькі часткова. Усе пабудовы былога маёнтка сёння выкарыстоўваюцца як адміністратыўныя ці гаспадарчыя будынкі.
Тутэйшы старажытны маёнтак вядомы з сярэдзіны XVI ст. Належаў Хадкевічам, Калупайла, Браніцкім. Драўляны сядзібны дом на вялізных каменных сутарэннях са скляпеністай столлю ўзводзіўся прыкладна ў 30-я гг. XIX ст. Дом упрыгожаны ганкам пад трохвугольным франтонам на чатырох драўляных калонах. Часткова захаваліся арыгінальныя аконныя шалёўкі і дэкор дома з руставога каменю.
Вядомае паселішча з сярэдзіны XVI ст. Яно з'яўлялася ўласнасцю Крупскіх, Хадкевічаў. Касцёл Найсвяцейшай Тройцы ў стылі неаготыкі пабудаваны з цэглы ў 1907-1914 гг. на месцы драўлянай каталіцкай святыні, вядомай з 1600 г. Трохнефавая базіліка адноўлена і адкрыта для вернікаў у пачатку 1990-х гг. Уражвае лаканічны і просты, але вытанчаны інтэр'ер касцёла.
Фотагалерэя